Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
- erni1979
- ST-SIERZANT
- Posty: 159
- Rejestracja: 24 lis 2013, o 15:25
- Województwo: Wybierz
- Been thanked: 2 times
Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Muszę się wam pochwalić moim dokonaniem
Opisany przez P. Bartosza Kontnego wkrótce pojawi się w wiadomościach archeologicznych
Przedmiot, będący przedmiotem niniejszego opracowania, został znaleziony w miejscowości Silna, gmina Pszczew, powiat międzyrzecki, przez Ernesta Buczkowskiego podczas amatorskich poszukiwań terenowych (Ryc. 1). Odkrycia dokonano na polu ornym, przeciętym rowem, w warstwie ornej, na głębokości około 18 cm. Znalazca przekazał go w 2017 r. do Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego na czas opracowania; następnie ma być przekazany do Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim.
Znalezisko to trzewik pochwy miecza dwusiecznego (Ryc. 2, 3). Wykonano go ze stopu miedzi, metodą odlewu; ma on konstrukcję jednodzielną. Dolna część jest zaokrąglona, a górną krawędź wyprofilowano w dwie esownice, przedzielone centralnym, trójkątnie zakończonym występem szyszkowatego kształtu. Poniżej esownic, symetrycznie usytuowane zostały peltakształtne otwory. Na nieco niższym poziomie znajduje się niewielki otwór, zlokalizowany tylko w przednim elemencie w osi pionowej trzewika, służący do jego mocowania do trzasek. W tylna strona jest niższa, a kształt jej górnej krawędzi powiela przebieg dolnego brzegu peltakształtnych ażurów. W osi umieszczono pionową listwę; w tym miejscu przedmiot jest nieco wgięty do środka, w celu ciaśniejszego zamocowania na drewnie pochwy. Ramiona są rynienkowato wygięte. Wymiary są następujące: wysokość 5 cm, szerokość 4,1 cm, grubość maksymalna 0,8 cm, ciężar 0,017 kg.
Znalezisko należy przyporządkować do typu Novaesium, na co wskazują charakterystyczne peltakształtne wycięcia. Mieści się on wśród egzemplarzy tego rodzaju o średnich rozmiarach (por. Miks 2007, s. 335), choć już wśród odmiany z szyszkowatym występem plasują się śród największych (por. Matešić 2015, s. 74–75). Egzemplarze typu Novaesium uznawane są za wyroby rzymskie (Kaczanowski 1992, s. 43), które rozwinęły się z peltakształtnych form typu Hamfelde-Vimose (Miks 2007, s. 338). Omawiane przedmioty wykonywano niemal wyłącznie ze stopu miedzi (Miks 2007, s. 225–336). Dostrzega się jednak różnice między odkryciami z ziem Cesarstwa i Barbaricum: pierwsze zostały przeważnie odlane z jednego kawałka metalu i zamocowane nitami przeprowadzonymi przez specjalne otwory, podczas gdy te drugie często wykonywano z wielu części, a nity przeprowadzano przez ażurowe wycięcia w trzewikach (Miks 2007, s. 336). Egzemplarz z Silnej został wykonany z jednego kawałka i posiada w przedniej partii otwór na nit. Na obszarach rzymskich takie formy spotykane są często – od Brytanii i Galii, przez Recję, Panonię i Dację, aż po Syrię (Oldenstein 1977, s. 112–113, tabl. 19:112–116; Miks 2007, s. 337; Matešić 2015, ryc. 43–44). Z kolei na ziemiach barbarzyńskich większość trzewików typu Novaesium znaleziono w kręgu nadłabskim, na Fionii i Jutlandii; oprócz nich wskazać można pojedyncze przykłady z obszarów reńsko-wezerskich. Do niedawna nie znano ich z obszarów na wschód od Łaby (Kaczanowski 1992, s. 44; Pauli Jensen 2016, ryc. 6). Sytuację te zmieniło dopiero niedawne odkrycie z Bąbolina, pow. inowrocławski na Kujawach (Kontny, Rudnicki, w druku)[1] oraz znalezisko z Silnej. Egzemplarze z szyszkowatym występem udokumentowano na duńskich stanowiskach bagiennych Thorsberg, Illerup Ådal i Vimose, poza tym jednak stwierdzono ich obecność na dwu stanowiskach w Barbaricum, w tym w Mušov na Morawach, które to znalezisko łączyć można z rzymską bytnością na terenach barbarzyńskich w okresie wojen markomańskich. Na terenie Imperium stwierdzono ich obecność w prowincji Germania Inferior, Brytanii i na limesie górnogermańsko-retyjskim (Ryc. 4; Matešić 2015, s. 75).
Typ Novaesium występował w kontekstach pozwalających na datowanie go na schyłek II w. (ostatnio zaliczono takie egzemplarze do okuć pochwy z grupy chronologicznej IIa, odpowiadającej 2. połowie II w. – por. Biborski, Ilkjær 2008, ryc. 116), ale także 1. połowę III w. Precyzyjne ustalenia chronologiczne umożliwiają znaleziska spoza limesu (Miks 2007, s. 336–338), które sytuować należy w ramach subfaz C1a i C1b (Pauli Jensen 2016, s. 654).
Znalezisko z Silnej nie nosi śladów nadtopienia, co oznacza, że pochodzi ze zniszczonego grobu szkieletowego lub w ogóle nie ma charakteru sepulkralnego. Za tym ostatnim rozwiązaniem przemawia analiza kulturowa. Trzewik należy najprawdopodobniej łączyć z kulturą wielbarską. Rejon Międzyrzecza w początkach młodszego okresu rzymskiego związany był bowiem z kulturą wielbarską, a nekropole wielbarskiej położone są jeszcze kilkanaście kilometrów na południowy-wschód (Brójce, gm. Trzciel) lub południe (Jordanowo, gm. Świebodzin) od Międzyrzecza, tym bardziej więc z jednostką tą można łączyć trzewik z Silnej, usytuowanej na wschód od Międzyrzecza. Czas funkcjonowania wymienionych nekropoli obejmuje fazę B2 ale i początek młodszego okresu rzymskiego, w przypadku Jordanowa – nawet fazę C1b (Gałęzowska 2007, s. 188, 192, tabela 1, tam dalsza lit.). Rejon ten uznawany jest wręcz za wyjściowy dla migrujących na zachód przedstawicieli kultury wielbarskiej (por. Schuster 2007, s. 438, ryc. 14). Datowanie trzewika przypada zatem na czas zasiedlenia mikroregionu przez ludność kultury wielbarskiej. Niemal zupełny brak broni w kulturze wielbarskiej (Kaczanowski, Zaborowski 1988; Kontny 2006; w druku) pozwala wątpić, by znalezisko mogło pochodzić z cmentarzyska. Przypuszczalnie mamy do czynienia ze znaleziskiem z – nierozpoznanej jeszcze – osady. Popularność podobnych form w Skandynawii nasuwa skojarzenie z – coraz lepiej udokumentowana hipotezą o przeworskich inspiracjach w uzbrojeniu wielbarskim w okresie wczesnorzymskim po początek młodszego okresu rzymskiego, kiedy to dominować zaczęły wzorce skandynawskie (Kontny 2006, s. 152; w druku); podobne pierwowzory dostrzec można także w elementach pasów męskich (Madyda-Legutko 2015). Pozwala to dopuszczać możliwość, że rzymski trzewik trafił w rejon Międzyrzecza ze Skandynawii, ale by uprawdopodobnić taką ewentualność, należałoby lepiej rozpoznać ów obszar wykopaliskowo.
Opisany przez P. Bartosza Kontnego wkrótce pojawi się w wiadomościach archeologicznych
Przedmiot, będący przedmiotem niniejszego opracowania, został znaleziony w miejscowości Silna, gmina Pszczew, powiat międzyrzecki, przez Ernesta Buczkowskiego podczas amatorskich poszukiwań terenowych (Ryc. 1). Odkrycia dokonano na polu ornym, przeciętym rowem, w warstwie ornej, na głębokości około 18 cm. Znalazca przekazał go w 2017 r. do Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego na czas opracowania; następnie ma być przekazany do Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim.
Znalezisko to trzewik pochwy miecza dwusiecznego (Ryc. 2, 3). Wykonano go ze stopu miedzi, metodą odlewu; ma on konstrukcję jednodzielną. Dolna część jest zaokrąglona, a górną krawędź wyprofilowano w dwie esownice, przedzielone centralnym, trójkątnie zakończonym występem szyszkowatego kształtu. Poniżej esownic, symetrycznie usytuowane zostały peltakształtne otwory. Na nieco niższym poziomie znajduje się niewielki otwór, zlokalizowany tylko w przednim elemencie w osi pionowej trzewika, służący do jego mocowania do trzasek. W tylna strona jest niższa, a kształt jej górnej krawędzi powiela przebieg dolnego brzegu peltakształtnych ażurów. W osi umieszczono pionową listwę; w tym miejscu przedmiot jest nieco wgięty do środka, w celu ciaśniejszego zamocowania na drewnie pochwy. Ramiona są rynienkowato wygięte. Wymiary są następujące: wysokość 5 cm, szerokość 4,1 cm, grubość maksymalna 0,8 cm, ciężar 0,017 kg.
Znalezisko należy przyporządkować do typu Novaesium, na co wskazują charakterystyczne peltakształtne wycięcia. Mieści się on wśród egzemplarzy tego rodzaju o średnich rozmiarach (por. Miks 2007, s. 335), choć już wśród odmiany z szyszkowatym występem plasują się śród największych (por. Matešić 2015, s. 74–75). Egzemplarze typu Novaesium uznawane są za wyroby rzymskie (Kaczanowski 1992, s. 43), które rozwinęły się z peltakształtnych form typu Hamfelde-Vimose (Miks 2007, s. 338). Omawiane przedmioty wykonywano niemal wyłącznie ze stopu miedzi (Miks 2007, s. 225–336). Dostrzega się jednak różnice między odkryciami z ziem Cesarstwa i Barbaricum: pierwsze zostały przeważnie odlane z jednego kawałka metalu i zamocowane nitami przeprowadzonymi przez specjalne otwory, podczas gdy te drugie często wykonywano z wielu części, a nity przeprowadzano przez ażurowe wycięcia w trzewikach (Miks 2007, s. 336). Egzemplarz z Silnej został wykonany z jednego kawałka i posiada w przedniej partii otwór na nit. Na obszarach rzymskich takie formy spotykane są często – od Brytanii i Galii, przez Recję, Panonię i Dację, aż po Syrię (Oldenstein 1977, s. 112–113, tabl. 19:112–116; Miks 2007, s. 337; Matešić 2015, ryc. 43–44). Z kolei na ziemiach barbarzyńskich większość trzewików typu Novaesium znaleziono w kręgu nadłabskim, na Fionii i Jutlandii; oprócz nich wskazać można pojedyncze przykłady z obszarów reńsko-wezerskich. Do niedawna nie znano ich z obszarów na wschód od Łaby (Kaczanowski 1992, s. 44; Pauli Jensen 2016, ryc. 6). Sytuację te zmieniło dopiero niedawne odkrycie z Bąbolina, pow. inowrocławski na Kujawach (Kontny, Rudnicki, w druku)[1] oraz znalezisko z Silnej. Egzemplarze z szyszkowatym występem udokumentowano na duńskich stanowiskach bagiennych Thorsberg, Illerup Ådal i Vimose, poza tym jednak stwierdzono ich obecność na dwu stanowiskach w Barbaricum, w tym w Mušov na Morawach, które to znalezisko łączyć można z rzymską bytnością na terenach barbarzyńskich w okresie wojen markomańskich. Na terenie Imperium stwierdzono ich obecność w prowincji Germania Inferior, Brytanii i na limesie górnogermańsko-retyjskim (Ryc. 4; Matešić 2015, s. 75).
Typ Novaesium występował w kontekstach pozwalających na datowanie go na schyłek II w. (ostatnio zaliczono takie egzemplarze do okuć pochwy z grupy chronologicznej IIa, odpowiadającej 2. połowie II w. – por. Biborski, Ilkjær 2008, ryc. 116), ale także 1. połowę III w. Precyzyjne ustalenia chronologiczne umożliwiają znaleziska spoza limesu (Miks 2007, s. 336–338), które sytuować należy w ramach subfaz C1a i C1b (Pauli Jensen 2016, s. 654).
Znalezisko z Silnej nie nosi śladów nadtopienia, co oznacza, że pochodzi ze zniszczonego grobu szkieletowego lub w ogóle nie ma charakteru sepulkralnego. Za tym ostatnim rozwiązaniem przemawia analiza kulturowa. Trzewik należy najprawdopodobniej łączyć z kulturą wielbarską. Rejon Międzyrzecza w początkach młodszego okresu rzymskiego związany był bowiem z kulturą wielbarską, a nekropole wielbarskiej położone są jeszcze kilkanaście kilometrów na południowy-wschód (Brójce, gm. Trzciel) lub południe (Jordanowo, gm. Świebodzin) od Międzyrzecza, tym bardziej więc z jednostką tą można łączyć trzewik z Silnej, usytuowanej na wschód od Międzyrzecza. Czas funkcjonowania wymienionych nekropoli obejmuje fazę B2 ale i początek młodszego okresu rzymskiego, w przypadku Jordanowa – nawet fazę C1b (Gałęzowska 2007, s. 188, 192, tabela 1, tam dalsza lit.). Rejon ten uznawany jest wręcz za wyjściowy dla migrujących na zachód przedstawicieli kultury wielbarskiej (por. Schuster 2007, s. 438, ryc. 14). Datowanie trzewika przypada zatem na czas zasiedlenia mikroregionu przez ludność kultury wielbarskiej. Niemal zupełny brak broni w kulturze wielbarskiej (Kaczanowski, Zaborowski 1988; Kontny 2006; w druku) pozwala wątpić, by znalezisko mogło pochodzić z cmentarzyska. Przypuszczalnie mamy do czynienia ze znaleziskiem z – nierozpoznanej jeszcze – osady. Popularność podobnych form w Skandynawii nasuwa skojarzenie z – coraz lepiej udokumentowana hipotezą o przeworskich inspiracjach w uzbrojeniu wielbarskim w okresie wczesnorzymskim po początek młodszego okresu rzymskiego, kiedy to dominować zaczęły wzorce skandynawskie (Kontny 2006, s. 152; w druku); podobne pierwowzory dostrzec można także w elementach pasów męskich (Madyda-Legutko 2015). Pozwala to dopuszczać możliwość, że rzymski trzewik trafił w rejon Międzyrzecza ze Skandynawii, ale by uprawdopodobnić taką ewentualność, należałoby lepiej rozpoznać ów obszar wykopaliskowo.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
- Rating: 11.11%
- Waclaw
- Moderator
- Posty: 3366
- Rejestracja: 27 gru 2015, o 13:58
- Województwo: Małopolskie
- Imię: Wacław
Re: trzewik pochwy miecza z okresu wędrówek ludów
"Przyjaciel to wróg, który się jeszcze nie ujawnił"
- erni1979
- ST-SIERZANT
- Posty: 159
- Rejestracja: 24 lis 2013, o 15:25
- Województwo: Wybierz
Re: trzewik pochwy miecza z okresu wędrówek ludów
jeden z trzech opisanych w Pl a co ciekawsze pierwszy ślad uzbrojenia z tego okresu na tym terenie
- Jaskółka
- Moderator
- Posty: 2581
- Rejestracja: 9 gru 2012, o 16:23
- Województwo: Pomorskie
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Erni1979, brawo
Opisz nam, jak doszło do przekazania artefaktu, jak zostałeś potraktowany przez muzealników, archeo?
Opisz nam, jak doszło do przekazania artefaktu, jak zostałeś potraktowany przez muzealników, archeo?
nil admirari
- erni1979
- ST-SIERZANT
- Posty: 159
- Rejestracja: 24 lis 2013, o 15:25
- Województwo: Wybierz
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Z naszym muzeum współpracuje już od jakiegoś czasu i tu nie można złego słowa powiedzieć. Artefakt jak w opisie nie został przekazany do muzeum bo zginął by w czeluściach piwnic archiwum z braku osób znających się na tym okresie. Jako że wstępnie ustaliłem co to za rzecz i że jest warta uwagi postanowiłem znaleźć pierw osobę która zajmuje się tą dziedziną. Wcześniej już bywałem na wykopaliskach z archeologami tego instytutu i dla tego było mi łatwiej w postępowaniu i przekazaniu osobie która się zajmie rzeczowo tematem. Wkrótce po wydrukowaniu publikacji na jej podstawie i poleceniu przez archeologów będę się starał o pozwolenie na przeprowadzenie badań na tym terenie i wtedy więcej będę mógł powiedzieć jak do sprawy podchodzi nasz WKZ
- yukon
- Administrator
- Posty: 10904
- Rejestracja: 9 wrz 2012, o 22:46
- Województwo: Wybierz
- Lokalizacja: Wolna Republika Bieszczad.
- Kontakt:
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Wspaniała robota Erni,szkoda że bedzie coraz mniej takich znalezisk zgłaszanych,sam znam kilka osób które już nic nie zgłoszą nawet anonimowo w tym roku.
„Bieszczadzkie Pompeje" pokryte „lawą" bujnej karpackiej roślinności.
- erni1979
- ST-SIERZANT
- Posty: 159
- Rejestracja: 24 lis 2013, o 15:25
- Województwo: Wybierz
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
No tak... Powiem Ci że jak bym go do naszego muzeum zaniósł nie mówiąc co to, to rozłożyli by ręce i powiedzieli żebym sobie w kieszeń schował. Sukcesem tutaj nie jest samo znalezienie ale to jak udało mi się znaleźć odpowiedniego człowieka w tym całym bałaganie urzędowym
-
- CHORAZY
- Posty: 252
- Rejestracja: 5 kwie 2014, o 19:45
- Województwo: Wybierz
- Lokalizacja: Gubernia Lubelska
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Gratuluję
dobrze że Cię Pan archeolog nie nazwał miłośnikiem starożytności.
W LU Tak piszą dr. Z UMCS
Przynajmniej zostaniesz w publikacji opisany.
dobrze że Cię Pan archeolog nie nazwał miłośnikiem starożytności.
W LU Tak piszą dr. Z UMCS
Przynajmniej zostaniesz w publikacji opisany.
:pokręcony:
- erni1979
- ST-SIERZANT
- Posty: 159
- Rejestracja: 24 lis 2013, o 15:25
- Województwo: Wybierz
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Co do opisu znalazcy i metody miałem twarde warunki. Postanowiłem stanąć okoniem wszystkim grzybiarzom, ryjącym dzikom czy tak kretom. ;P
-
- CHORAZY
- Posty: 252
- Rejestracja: 5 kwie 2014, o 19:45
- Województwo: Wybierz
- Lokalizacja: Gubernia Lubelska
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Gratuluję bo jest prawda opisana i tak już zostanie na zawsze. Tak powinno być. Poszukiwacze znajdują sa ujęci w publikacji jest opisane ze zabytek został znaleziony przy pomocy detektora. . Gratuluję Ci odwagi bądź niestety głupoty. ....
Ten pan co opisal ile punktów będzie miał w dorobku naukowym ?
Ten pan co opisal ile punktów będzie miał w dorobku naukowym ?
:pokręcony:
-
- CHORAZY
- Posty: 252
- Rejestracja: 5 kwie 2014, o 19:45
- Województwo: Wybierz
- Lokalizacja: Gubernia Lubelska
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Swoją drogą czy na tym polu występowała ceramika z OWR ?
:pokręcony:
- erni1979
- ST-SIERZANT
- Posty: 159
- Rejestracja: 24 lis 2013, o 15:25
- Województwo: Wybierz
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Publikacje Bartosza Kontnego pewnie już nie raz przeglądając szukając typologii np ostróg. Jego ryciny są przecież najczęściej wstawiane w identyfikacjach, tak więc jak na swój wiek ma i tak już ogromny wkład.
-
- CHORAZY
- Posty: 252
- Rejestracja: 5 kwie 2014, o 19:45
- Województwo: Wybierz
- Lokalizacja: Gubernia Lubelska
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Publikowal też z prywatnych kolekcji.?Przedmioty które zostały wypożyczone do opracowania lecz nie przekazane?
:pokręcony:
- erni1979
- ST-SIERZANT
- Posty: 159
- Rejestracja: 24 lis 2013, o 15:25
- Województwo: Wybierz
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Co prawda jest taka możliwość ale jak przeczytasz w opisie przedmiot został przekazany i po opisie trafi do gorzowskiego muzeum.
-
- Szeregowy
- Posty: 1
- Rejestracja: 23 cze 2016, o 13:42
- Województwo: Lubuskie
Re: Trzewik pochwy miecza z okresu wpływów rzymskch.
Postawa godna naśladowania, ale słaby pomysł z podaniem dokładnej lokalizacji... Mieszkam w okolicy, już widzę jak w ciągu kilku dni zaroi się na miejscu od poszukiwaczy, więc jeśli zostało tam jeszcze coś ciekawego dla archeologów to długo nie poleży.