Hauptman Twój pierwszy wpis wymaga jeszcze jednego sprostowania . Dotyczy to roli czołgów wkopanych.
Prawdą jest jak piszesz ,że czołgi te zostały pozbawione własności jezdnych i stanowiły stały punkt ogniowy ale :
-przezbrojono je w w armatę ppanc. 45 mm. i wykorzystywano jako broń ppanc., nie wykorzystywano ich jako artylerii.
-tak przezbrojone i wkopane czołgi nie były formą wsparcia tylko stanowiły uzupełnienia fortyfikacji stawiano je tam gdzie z jakiegoś powodu nie można było wybudować schronu bojowego
- na pewno jak piszesz nie wkopywano czołgówt-26(stąd pewnie ten znak zapytania ) , a o wiele starsze czołgi T18 ( ich konstrukcję oparto na francuskim czołgu z okresu I wojny światowej Renault FT-17,) Prototyp nowego czołgu gotowy był pod koniec 1926 roku, a 6 czerwca 1927 zapadła decyzje o zmianie nazwy z T18 na MS-1 .Produkcje ich zakończono w 1931r tak więc w chwili budowy Linii Mołotowa (lata 1940-41) czołgi te były przestarzałe i stąd ich zastosowanie po przezbrojeniu w tej fortyfikacji. Natomiast czołg T 26- przy którym słusznie postawiłeś znak zapytania był produkowany w latach 1931 do 1940 w kilku wersjach i na pewno nie był on wykorzystywany jako stały punkt ogniowy .Wielkie ilości radzieckich czołgów T-26 zostały zniszczone lub porzucone w 1941 ( były już wtedy również przestarzałe i pozostawały w tyle za sprzętem niemieckim ).Od 1942 używane były już tylko w niewielkich ilościach, na pomocniczych kierunkach działań. Były stopniowo wymieniane na nowocześniejsze typy czołgów. Ostatnie ich użycie bojowe nastąpiło w sierpniu 1945 r. w trakcie walk z japońską Armią Kwantuńską w Mandżurii. Chociaż ocalałe pojazdy używane były do szkolenia jeszcze w latach 60 XX w
Przy okazji pisania tego posta rozwinę temat który poruszyłem powyżej mianowicie o różnorodności wybudowanych schronów . Na Linii Mołotowa wybudowano kilka typów obiektów :
Na linii Mołotowa wyróżniamy następujące typy obiektów poniżej krótka ich charakterystyka:
Betonowy schron bojowy do ognia czołowego - podstawowe uzbrojenie to ciężkie karabiny maszynowe, obiekt ten posiadał dwie kondygnacje plus zbiorniki na wodę( błędnie określane jako trzecią kondygnację )lub wejście do poterny łączącej schrony (dwa lub trzy) ale to unikat .
Betonowy schron bojowy do ognia czołowego dla ckm lub działka ppanc - najczęściej jednoizbowy z przelotnią (tzw. kojec forteczny).
Betonowy schron bojowy do ognia bocznego dla ckm armaty ppanc i ckm ( tradytor międzypola ), posiadał kilka izb i 1-3 kondygnacji.
Betonowy schron bojowy dla armaty ppanc i ckm (kojec forteczny tradytorowy).
Tradytor artyleryjski posiadał kilka izb, 2 kondygnacje plus zbiorniki na wyposażeniu miał od 2 do 4 dział.
Betonowy blokhaus – obiekt przystosowany do obrony okrężnej.
Schrony dowódcze - obiekty nieuzbrojone przystosowane do obserwacji i dowodzenia
Do czerwca 1941 r nie zdążono wybudować grup warownych (choć istnieją schrony połączone poternami o. długości ok 50-70m. Obiekty miały być zasilane agregatami prądotwórczymi lub akumulatorami oraz miały posiadać podziemne połączenia telefoniczne. Wybudowane fortyfikacje cechowała różnorodność zastosowanych środków obrony czynnej i biernej, mających wpływ na obronę. Należały do nich.:
- żelbetonowe ściany stropy o grubości od 1 do 3 m wzmacniane płytami pancernymi
- strzelnice przeciwrykoszetowe
- rowy diamentowe i zapadnie
- przelotnie
- okapy
- broń maszynowa ckm Maxim wz 1910, rkm Diegtariew wz.1928
- artyleria armata forteczna wz 1939 -76,2 mm i armata przeciwpancerna wz1938 -45 mm
KOPUŁY PANCERNE – służyły do obserwacji, rzadziej jako stanowiska obrony maszynowej Stosowano tu kopuły przejęte na wschodnich rubieżach Polski, dzwony obserwacyjno – bojowe wyprodukowane przez Zakłady Ostrowieckie oraz dzwony z Zakładów Trzynieckich na Zaolziu.
PRZELOTNIA - krótki korytarz zabezpieczający wejście do schronu przed ostrzałem. W przelotni umieszczano kratę przeciw szturmową, a w ścianie strzelnicę celem uniemożliwienia nagłego wtargnięcia przeciwnika.
RÓW DIAMENTOWY- zabezpieczał przed dotarciem przeciwnika w bezpośrednie okolice strzelnic, ponadto na dnie rowu znajdowały się wyjścia awaryjne . Na dno rowu miały spadać odłamki betonu będące efektem ostrzału, chroniąc od zasypania strzelnice.
OKAP – zabezpieczał strzelnice przed ogniem artylerii stromotorowej oraz odłamkami granatów.
STRZELNICE PRZECIWRYKOSZETOWE – różniły się kształtem i wielkością w zależności od zainstalowanej broni. W Strzelnice zamontowane były jarzma do mocowania broni. Produkowane były w zakładach w Gorkim lub Debalcewie.
Na zdjęciach w powyższych postach przedstawiono schrony które pozbawiono pancerzy , nie jest to efekt walk tylko w późniejszym czasie Niemcy odstrzeliwali pancerze i montowali je w swoich fortyfikacjach np : na Wale Atlantyckim.
P.S. Ciekawym tematem do dyskusji są sposoby zdobywania schronów ,ale zostawię ten temat dla autora tematu
