Obiekty wojskowe Wału Pomorskiego

[Gizio]

Bunkry - schrony bojowe oraz inne stanowiska Wału Pomorskiego.

Krótko po zakończeniu I wojny światowej Niemcy, lekceważąc postanowienia Traktatu Wersalskiego, który m.in. zabraniał wznoszenia umocnień nadgranicznych, rozpoczęli fortyfikowanie swoich granic. Już w latach 1918 - 1926, wbrew tym postanowieniom, wybudowali na granicy niemiecko - polskiej, w Prusach Wschodnich, 88 schronów bojowych różnych typów. W 1928 roku Naczelny Inspektorat Saperów i Fortyfikacji Reichswery, uwzględniając doświadczenia I wojny światowej, na polecenie Sztabu Generalnego, przeprowadził rozpoznanie terenu i wytyczył tzw. "Linię Pomorską". Pozycja fortyfikacyjna została wytyczona na rubieży: Bałtyk - Biały Bór - Szczecinek - Wałcz - Tuczno - Santok. W związku z brakiem środków inwestycyjnych, do początku lat trzydziestych, fortyfikowania Wału Pomorskiego nie rozpoczęto.
Wznoszenie fortyfikacji rozpoczęto w 1934 roku, od miejscowości historycznej Santok koło Gorzowa Wielkopolskiego. W latach 1934 - 1937 wzdłuż granicy z Polską, został wybudowany system umocnień, zwany dzisiaj Wałem Pomorskim, a przez Niemców nazywany linią d-1. Liczył łącznie 230 km długości i obejmował m.in. około 100 żelbetonowych schronów różnych typów. W 1939 roku Wał Pomorski wykorzystano do koncentracji oddziałów niemieckich przed napaścią na Polskę.
Niekorzystna sytuacja na froncie wschodnim zmusiła niemiecki Sztab Generalny do opracowania koncepcji obrony Rzeszy w oparciu o wybudowane wcześniej fortyfikacje stałe na Pomorzu Zachodnim. Koncepcja przewidywała zagęszczenie wybudowanych w latach 1934 - 1937 schronów bojowych nowymi stałymi obiektami fortyfikacyjnymi, powiązanymi gęstą siecią transzei, rowów łączących i różnego rodzaju zapór. Wszystkie te elementy fortyfikacyjne miały być dobrze wkomponowane w teren i powiązane z naturalnymi przeszkodami terenowymi (jeziora, lasy, rzeki).
25 lipca 1944 roku ukazał się dekret Adolfa Hitlera "w sprawie wojny totalnej". Zgodnie z dekretem wszystkie siły i środki został podporządkowane dowództwu wojskowemu i służyć miały obronie niemieckiego wschodu. Obroną mieli kierować funkcjonariusze NSDAP. 2 i 4 sierpnia 1944 roku gaulaiter i komisarz obrony Rzeszy na okręg Pomorza Zachodniego, Franz Szwedo, wydał rozporządzenia, na mocy których wszyscy niezmobilizowanie mężczyźni w wieku 15 do 65 lat oraz kobiety w wieku 16 - 55 lat, byli zobowiązani do udziału w pracach związanych z rozbudową Wału Pomorskiego. Do prac fortyfikacyjnych wykorzystywano miejscową ludność, jeńców wojennych i więźniów obozów pracy. Dawało to łącznie kilkadziesiąt tysięcy osób. Rozbudowany jesienią i zimą 1944 - 45 Wał Pomorski stanowił obok Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego najbardziej ufortyfikowaną rubież obronną na drodze do Berlina.

Teren całego Pomorza został odpowiednio przygotowany do obrony. W prostokącie twierdz Szczecin - Kostrzyn - Toruń - Gdańsk, znajdowały się cztery niemieckie rubieże obronne:

Pozycja "b1", wzdłuż Wisły, w oparciu o twierdze: Gdańsk, Kwidzyn, Toruń, Grudziądz;
Pommernstellung d-1 czyli "Wał Pomorki"
Pomersche-Seenstellung d-2 (pozycja jezior pomorskich) od Kołobrzegu, przez Płczyn Zdrój do Gorzowa;
Oderstellung (pozycja odrzańska): od Bałtyku wzdłuż zachodniego brzegu Odry do Kostrzynia

Cały system obrony niemieckiej na Pomorzu nazywany był Systemem NIBELUNGÓW. Wszystkie pozycje na północy opierały się o Bałtyk, a na południu o rzeki Wartę i Noteć i łączyły się z kolejną strefą obrony niemieckiej. Najsilniej rozbudowaną pozycją był Wał Pomorski. Oprócz wykorzystania dogodnych warunków terenowych i ufortyfikowania ich, każda wieś, osiedle, miasto były punktem lub węzłem oporu. Drogi były zaminowane, na polach i terenach otwartych zbudowano różnego rodzaju barykady i przeszkody. Domy łączono rowami strzeleckimi, zamurowywano okna, pozostawiając tylko otwory strzelnicze. Często przed ważniejszymi obiektami, w odległości 10-20 metrów tworzono ukryte stanowiska dla niszczycieli czołgów, wyposażonych w pancerfausty.
Walki na Wale Pomorskim trwały od 31.01 - 10.02.1945 roku. Była to największa bitwa Wojska Polskiego w ostatniej fazie II Wojny Światowej. W bitwie po stronie polskiej było zaangażowanych 73 tysiące ludzi, 1431 dział i moździerzy, 214 czołgów i dział pancernych.


Na polach w zachodniej części Starego Chwalimu (gm. Barwice) znajdują się ruiny po dawnych obiektach wojskowych.


Pozostałości po stanowisku niemieckiego radaru Luftwaffe FuMG-65 Würzburg-Riese. Stacja radarowa 2. kategorii wykrywania o kryptonimie Natter (Funkmeßstellung 2. Ordnung Natter)

[CYGAN]

Ciekawy temat i z niecierpliwością czekamy na c.d.
Cyga...

[Gizio]

Szczecinecki B-Werk.

Na odcinku szczecineckim Wału Pomorskiego ciągnącym się od Jeziora Wielimie do Jeziora Trzesiecko Niemcy wybudowali łącznie 25 schronów różnego rodzaju. Zgrupowane były one w trzech miejscach newralgicznych do obrony pozycji. Idąc z południa na północ pierwsza grupa 9 schronów znajduje się w pobliżu drogi ze Szczecinka do Barwic, kolejna licząca 11 schronów przy drodze na Koszalin, a ostatnia licząca 5 schronów w rejonie Gałowa. Zadaniem tej ostatniej najsłabszej grupy była obrona przed ewentualny atakiem przez jezioro Wielimie. Jako że znajdujące się na jeziorze wyspy zasłaniały widok na to, co dzieje się po drugiej stronie jeziora, w pobliżu tych bunkrów wzniesiono pancerną wieże obserwacyjną o wysokości 8 metrów.


Ringstand 58c – niemiecki typ małego schronu bojowego wykonany z żelbetu, przystosowany do prowadzenia ognia okrężnego. Konstrukcja oparta była na projekcie włoskiego schronu wykorzystywanego podczas walk o Tobruk w Afryce Północnej, dlatego potocznie nazywany jest Tobrukiem.

Do najciekawszych budowli Szczecineckich należy zaliczyć dwa B-Werki wybudowane w 1934-1935 roku. Są to schrony starego typu przystosowane do obrony okrężnej, posiadające dwie kondygnacje. Każdy z nich posiadał jedną trzy strzelnicową kopułę pancerną typu 2P7, dwa stanowiska strzeleckie osłonięte płytami pancernymi typu 6P7, jedno stanowisko osłonięte lżejszą płytom pancerną10P7, oraz dwa małe stanowiska strzeleckie do osłony wejścia. Z całego tego bogactwa stanowisk ogniowych zachowała się tylko płyta pancerna 10P7 w B-Werku położonym w pobliżu jeziora Trzesiecko. Pozostałe stanowiska skierowane zbytni na wschód zostały po wojnie wysadzone i obecnie widoczny jest tylko rozkład pomieszczeń. Jako że schron ten znajdował się na terenie żwirowiska jest w całości wykopany i można go podziwiać dosłownie od podstaw. B-Werk północno-wschodni jest w dużo gorszym stanie, bowiem zniszczona została cała górna kondygnacja, zachowała się tylko dolna nieco zasypana, do której jednak można się dostać. W każdym z B-Werków Obie kondygnacje połączone są ze sobą schodami. Na dolnej kondygnacji podziemnej, znajdowały się pomieszczenia obsługi a w tym maszynownia, dostarczająca energię elektryczną, magazyny, wentylatorownia, filtry powietrza, ujęcie wody pitnej, kuchnia, sanitariaty, pomieszczenie medyczne, pomieszczenia do odpoczynku i pomieszczenie dowódcy. Na górnej kondygnacji ulokowane zostały pomieszczenia bojowe z ciężkimi karabinami maszynowymi, komora do odkażania, śluza gazowa. Bunkier miał wewnętrzną łączność poprzez system rur głosowych a na zewnątrz łączność telefoniczną.

Szczecinecki B-Werk














B-Werk- inaczej dzieło fortyfikacyjne klasy B. Niemiecka sztuka fortyfikacyjna sklasyfikowała wznoszone fortyfikacje wg odporności, wytrzymałości na uderzenia pocisków, dzieląc obiekty fortyfikacyjne na podstawowe trzy klasy : A, B i C, gdzie klasa C miała najmniejszą odporność na uderzenie.

Dla przykładu : schron klasy C dysponował korpusem żelbetowym o grubości 0,6 m i pancerzem stalowym 60 mm - zakładano odporność na wielokrotne trafienie pociskami burzącymi 75 mm oraz przeciwpancernymi 37 mm.
Schron klasy "B" (czyli B-Werk) posiadał żelbetowe ściany grubości 1,5 m, pancerz z płyt stalowych o grubości 200 mm wraz z kopułami pancernymi o grubości ścian 250 mm - co wg niemieckich konstruktorów nadawało mu odporność na wielokrotne trafienie pociskami burzącymi i pół pancernymi o kalibrze 210 mm.